BỆNH E.COLI TRÊN GÀ
PGS. TS. PHẠM NGỌC THẠCH
Chuyên gia cố vấn cao cấp Tập Đoàn
- Bệnh E coli ở gà là bệnh do vi khuẩn E. coli (Escherichia coli). Bệnh thường kế phát bởi các virus gây ra bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa, bệnh Newcastle…
- Vi khuẩn E. coli luôn thường trực trong cơ thể gà và có thể phát bệnh, bùng dịch bất kỳ lúc nào, triệu chứng bệnh E. coli không dễ phát hiện nên gây thiệt hại nặng nề với bà con chăn nuôi. Bệnh xảy ra ở tất cả các loại gà và ở nhiều độ tuổi khác nhau, với thời gian ủ bệnh khoảng 10 ngày.
- Nguyên nhân
Bệnh E. coli do vi khuẩn E. coli (Escherichiacoli) gây ra và
– Phân của gia cầm mắc bệnh là một trong những tác nhân truyền bệnh cho trứng khiến cho gà con mới nở đã mắc bệnh.
– Bệnh cũng có thể lây lan từ ống dẫn trứng hoặc buồng trứng gà mẹ đã bị nhiễm bệnh E. coli.
– Trong quá trình ấp trứng, máy ấp trứng có chứa mầm bệnh hoặc không vệ sinh sạch sẽ, nhiệt độ – độ ẩm không thích hợp cũng là nguyên nhân sinh bệnh.
– Bệnh cũng có thể lây lan qua giao phối khiến cho cả đàn giống bị chết trong một thời gian ngắn sau khi phối, thường thấy nhất ở các trang trại nuôi gà đẻ thương phẩm và gà giống.
– Bệnh E coli trên gà cũng thường hay kế phát bởi các virus gây ra bệnh về đường hô hấp, bệnh Newcastle, các bệnh về đường tiêu hóa…
– Môi trường và thức ăn chuồng nuôi không hợp vệ sinh khiến cho gà bị stress, ngộ độc. Ngoài ra, việc thay đổi khẩu phần thức ăn đột ngột hoặc bỏ đói không cho gà ăn đúng giờ cũng khiến chúng bị nhiễm bệnh.
- Phương tức truyền lây
Vi khuẩn E. coli có thể lây lan qua nhiều phương thức khác nhau như:
– Truyền từ mẹ sang con qua ống dẫn trứng bị nhiễm bệnh.
– Truyền bệnh thông qua đường hô hấp, da hoặc niêm mạc.
– Truyền từ vỏ trứng đã bị nhiễm bệnh hoặc từ môi trường sang vỏ trứng.
– Lây truyền qua quá trình giao phối giữa gà trống và gà mái.
– Truyền bệnh qua đường thức ăn, nước uống.
- Dấu hiệu ở gà mắc bệnh E. coli
Các triệu chứng thường không đặc hiệu. Một số triệu chứng chung nhất như: gà con bị mềm nhũn, gầy gò, ủ rũ, xù lông, khó thở, tiêu chảy ra phân màu trắng hơi xanh và nhiều nước, có biểu hiện viêm khớp, đi đứng loạng choạng, không vững, đầu và cổ lắc lư, bị nặng dẫn đến tình trạng bại liệt hoặc viêm da (như sưng đầu, sưng mắt, viêm da ở lương, viêm da thân sau) và chết hàng loạt sau 5 ngày phát bệnh. Đối với gà trưởng thành, do sức đề kháng tốt nên tỷ lệ chết thấp hơn, tuy nhiên nếu là gà đẻ trứng thì sẽ nhận thấy tỷ lệ đẻ giảm nhanh, bỏ ăn, gầy gò, viêm khớp, bại liệt.
- Bệnh tích ở gà mắc bệnh E.coli
Bệnh tích của bệnh E coli trên gà sẽ phụ thuộc vào từng thể bệnh khác nhau:
a. Thể viêm rốn – nhiễm trùng lòng đỏ trứng: Trứng có thể bị chết phôi – thường xảy ra ở giai đoạn ấp cuối trước khi trứng nở, ở gà con sống trên 4 ngày tuổi là viêm màng ngoài tim, lòng đỏ còn sót lại không tiêu được.
b. Thể viêm da: biểu hiện bên ngoài là viêm kết mạc mắt, viêm xoang ở vùng đầu khiến cho vùng đầu và mắt sưng to lên
c. Thể tiêu chảy: đường ruột nhạt màu, bị phồng lên, ở manh tràng bị sưng to và xuất hiện nhiều dịch có bọt.
d. Thể viêm ống dẫn trứng viêm phúc mạc cấp tính: viêm ống dẫn trứng, phần niêm mạc ống dẫn bị dày lên, có nhiều chất casein xung quanh trứng, viêm phúc mạc, viêm ổ khớp, trứng bị tắc trong ống dẫn, những quả trứng đã đến ngày đẻ trứng không được đẻ sẽ rớt trong xoang bụng và bao bọc xung quanh bởi một chất bã đậu. Các nang trứng đang thoái hóa.
e. Thể viêm dịch hoàn: dịch hoàn bị sưng, cứng, có biểu hiện viêm nhiễm, thậm chí hình dạng thay đổi thất thường hoặc bị hoại tử.
f. Thể nhiễm trùng toàn thân: viêm phế quản, viêm phổi, viêm túi khí. Trường hợp viêm túi khí là bệch tích phổ biến nhất, sẽ thấy có nhiều dịch nhầy trắng ở bên trong. Một số bệnh tích nữa như viêm cơ tim, viêm màng bao tim, xuất hiện nhiều hạt ở gan, ruột, manh tràng…
- Giải pháp khống chế bệnh
a. Công tác chăm sóc:
– Cần thu nhặt trứng hàng ngày, những quả trứng bị rạn nứt hoặc dính phân từ con bị bệnh cần loại bỏ.
– Trứng sau khi đẻ trong khoảng 2 giờ nên vệ sinh sát trùng tránh mầm bệnh.
– Nếu sử dụng máy ấp trứng thì yêu cầu máy ấp phải sạch sẽ, khô thoáng, được điều trình nhiệt độ và độ ẩm thích hợp.
– Trong quá trình chăn nuôi, cần bổ sung nguồn thức ăn và nước uống đầy đủ cho gà. Đồng thời sử dụng thêm vitamin C, chất điện giải, chế phẩm sinh học, men tiêu hóa cần thiết để tăng sức đề kháng
– Theo dõi sức khỏe hàng ngày của đàn gà, cần cách ly ngay những con có biểu hiện mắc bệnh để kịp thời điều trị.
b. Vệ sinh thú y:
– Vệ sinh ổ đẻ, giữ cho ổ luôn sạch sẽ, khô thoáng, không có phân của những con bị bệnh, loại bỏ hết những tác nhân có thể làm lây nhiễm bệnh trong ổ trứng gà.
– Trước khi thả gà vào chuồng, cần vệ sinh chuồng trại chăn nuôi, sát trùng bằng cách quét vôi lên tường, nền, rắc vôi khu vực xung quanh.
– Trong quá trình nuôi, chuồng nuôi, máng ăn, máng uống cần được quét dọn sạch sẽ, thoáng mát về mùa hè, ấm về mùa đông. Định kỳ sát trùng chuồng nuôi bằng các loại thuốc không gây kích ứng da.
– Các chất thải từ gia cầm bị bệnh như nước tiểu, phân, lông, da… phải được xử lý gọn gàng, có thể đem đốt
c. Phòng bệnh bằng vacxin, kháng thể và thuốc kháng sinh:
– Phòng bệnh bằng vacxin là phương pháp cần thiết để tăng sức đề kháng cho gà. Tuy nhiên với bệnh E. coli do có nhiều biến thể khác nhau nên dùng vacxin ít có hiệu quả, khả năng miễn dịch chưa cao.
– Thay vào đó, bệnh này chủ yếu điều trị dự phòng bằng kháng sinh
Mời quý vị và các bạn đón xem phần phác đồ điều trị ở bài viết sau.
