BIỆN PHÁP CHỐNG RÉT CHO VẬT NUÔI
PGS.TS Phạm Ngọc Thạch
Học Viện Nông nghiệp Việt Nam
Mùa đông thời tiết lạnh, nhiệt độ xuống thấp làm gia súc, gia cầm mất năng lượng, gây chậm sinh trưởng. Đặc biệt những ngày rét đậm, rét hại kéo dài dễ dẫn đến đàn vật nuôi bị đói, rét làm sức đề kháng vật nuôi giảm, nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên đàn vật nuôi như bệnh Tai xanh, tụ huyết trùng, phó thương hàn ở Lợn; bệnh lở mồm long móng, tụ huyết trùng ở Bò, bệnh Newcastle, Gumboro, cúm gia cầm, tụ huyết trùng trên đàn gia cầm,…
Để ứng phó và giảm thiệt hại cho đàn gia súc, gia cầm do rét đậm rét hại gây ra, người chăn nuôi cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Đối với trâu, bò.
– Chuồng trại: đảm bảo chuồng trại đủ ấm, không bị gió lùa, luôn giữ nền chuồng khô và bổ xung chất độn chuồng (bằng rơm, rạ hoặc mùn cưa,…); nếu nhiệt độ trong ngày dưới 130C không chăn thả trâu bò khi nhiệt độ ngoài trời nhiệt độ dưới 10oC cần sưởi ấm cho trâu, bò.
– Thức ăn: Thực hiện các biện pháp bảo quản và dự trữ thức ăn, nhất là rơm rạ, cỏ khô; chế biến thức ăn ủ chua, rơm ủ urê; tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn cho trâu, bò. Chuẩn bị thức ăn tinh (bột ngô, sắn, cám gạo…), khoáng, Vitamin dưới dạng Premix để cung cấp đủ cho gia súc trong những ngày giá rét.
– Chăm sóc nuôi dưỡng: cho trâu, bò ăn đủ lượng cỏ các loại (cỏ xanh, cỏ ủ hoặc rơm khô, rơm ủ urê) với lượng từ 30-40kg và 3,5kg thức ăn tinh (bột ngô, sắn, cám gạo,..) trong một ngày đêm đối với 01 trâu, bò khối lượng 300 kg; bổ sung muối ăn với lượng 15g (tương đương với 3 thìa cà phê) bằng cách hoà vào nước uống (nước ấm là tốt nhất) cho trâu, bò uống; không thả rông trâu, bò trong rừng, núi; mặc áo chống rét bằng bao tải để giữ ấm cho trâu bò; thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cho trâu, bò theo quy định như: Tụ huyết trùng, Lở mồm long móng,..
- Đối với lợn.
– Chuồng trại vệ sinh sạch sẽ hàng ngày; che kín xung quanh chuồng nuôi, không để gió lùa nhất là vào ban đêm; làm chuồng úm đối với lợn con theo mẹ. Không cọ rửa chuồng hoặc tắm cho lợn vào những ngày mưa rét nhiệt độ xuống dưới 120C.
– Cho uống đủ nước sạch, mát, bổ sung thêm Vitamin tổng hợp, men tiêu hoá trộn vào nước uống, thức ăn theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Khẩu phần ăn đảm bảo đầy đủ, cân đối chất dinh dưỡng đối với từng đối tượng lợn.
– Định kỳ phun thuốc khử trùng, tiêu độc bằng các loại hoá chất như: Virkon, Han-Iodine, Benkocid và rải vôi bột,..; thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng các bệnh cho đàn lợn như: Dịch tả lợn, Tai xanh, Lở mồm long móng,…
- Đối với gà.
– Giữ ấm cho đàn gia cầm (che chắn, chống gió lùa, bổ sung thêm bóng Hồng ngoại) để sưởi ấm cho gia cầm trong những ngày rét đậm, rét hại.
– Mật độ nuôi hợp lý đối với gà đẻ: 6-8 con/m2; gà thịt: 8-10 con/m2.
– Đảm bảo thức ăn có đầy đủ chất dinh dưỡng, phù hợp với từng lứa tuổi của gà; cho uống đủ nước sạch, ấm và bổ sung thêm đường Gluco – Kc, các loại Vitamin tổng hợp, men tiêu hoá để nâng cao khả năng chống bệnh cho gà.
– Thường xuyên vệ sinh chuồng trại sạch sẽ và thay chất độn chuồng.
– Định kỳ phun thuốc khử trùng, tiêu độc bằng các loại hoá chất như: Virkon, Han-Iodine, Benkocid, vôi bột,…
– Thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cho đàn gia cầm đặc biệt là: Cúm gia cầm, Newcastle, Gumboro, và các bệnh ở đường hô hấp,…
Trước diễn biến của khí hậu, thời tiết giá lạnh, bà con chăn nuôi và các địa phương, nhất là các tỉnh miền núi phía Bắc cần chủ động phòng chống rét cho vật nuôi để tránh những thiệt hại đáng tiếc đối với đàn vật nuôi của mình. Ngoài các biện pháp đã thực hiện như trên, cần theo dõi thường xuyên tình trạng đàn vật nuôi để phát hiện, xử lý kịp thời khi đàn vật nuôi có biểu hiện ảnh hưởng do đói, rét, dịch bệnh.