BỆNH CIRCO VIRUS TRÊN HEO VÀ BIỆN PHÁP KHỐNG CHẾ BỆNH

Đăng ngày:

BỆNH CIRCO VIRUS TRÊN HEO VÀ BIỆN PHÁP KHỐNG CHẾ BỆNH

Ngành chăn nuôi của chúng ta đang phải đối đầu với hàng loạt bệnh và các bệnh đó dù không làm cho heo chết hàng loạt nhưng cũng gây ra thiệt hại không hề nhỏ mà đôi khi ta không thể thấy bằng mắt thường. Trong đó, bệnh Circo trên heo do virus Porcin Circo (PCV) là một ví dụ điển hình vì đã có lúc, người ta không thể phân biệt được rõ ràng bệnh nào có mức độ nguy cấp hơn giữa PRRS và PCV, ít nhất là trên khía cạnh tổn thất kinh tế.

  1. Đặc điểm của bệnh

Bệnh Circo trên heo do PCV2 gây nên có các tên khoa học khác như: PMWS (postweaning multisystemic wasting syndrome) nghĩa là hội chứng suy giảm đa hệ thống sau khi cai sữa – hay hội chứng còi cọc. Và PDNS (porcin dermatitis and nephropathy) nghĩa là hội chứng viêm da và viêm thận.

Heo thường phát bệnh ở giai đoạn nuôi vỗ béo 6-16 tuần tuổi hay lớn hơn và biểu hiện bệnh dưới hai thể chính là thể còi cọc và thể viêm da, viêm thận và ở heo mắc bệnh thường biểu hiện một loạt các triệu chứng, như: Hội chứng gày còm sau cai sữa, viêm da, dấu hiệu thần kinh, rối loạn hô hấp và tiêu hoá.

  1. Đường truyền lây của bệnh

Bệnh Circo trên heo có thể dễ dàng lây nhiễm và gây bệnh trầm trọng khi các yếu tố ngoại cảnh bất lợi tác động vào như: mật độ quá dày, heo đang bị stress, chăm sóc vệ sinh kém, hệ thống cùng vào cùng ra chưa áp dụng đúng mức yêu cầu. Các yếu tố Stres tác động làm cho cơ thể giảm sức đề kháng. Từ đó mầm bệnh từ môi trường, hoặc từ heo đang mắc bệnh hoặc từ heo mẹ mang trùng, hoặc từ tinh trùng của heo mắc bệnh sẽ xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh.

  1. Cơ chế sinh bệnh

Virus Circo trên heo (PCV2) có thể xâm nhập vào cơ thể heo con ngay từ những ngày đầu sau khi sinh. Sau khi vào cơ thể, virus xâm nhập vào các hạch bạch huyết, hạch amidan, hạch phổi, lách và các mô tham gia quá trình đáp ứng miễn dịch. Sau đó, virus xâm nhập vào các tế bào lympho  → làm giảm số lượng các tế bào lymphocyte  → giảm sức đề kháng và khả năng đáp ứng miễn dịch  → tăng độ mẫn cảm với các loại vi khuẩn, virus khác.

Tùy vào số lượng, độc lực của PCV2 và cơ địa của con vật mà có thể có hoặc không có những biểu hiện lâm sàng của bệnh hay có ghép với bệnh khác hay không.

  1. Triệu chứng và bệnh tích của bệnh.

Bệnh thường thể hiện dưới 2 thể chính: thể còi cọc và thể viêm da, viêm thận.

a. Thể còi cọc.

Hơn 95% heo bị bệnh ở thể này đều có triệu chứng còi cọc, chậm lớn, xù lông. Ngoài ra heo còn có các biểu hiện khác như hô hấp khó khăn (do phổi bị tổn thương), hệ thống hạch sưng to, vàng da, sốt, tiêu chảy, chết đột ngột.

Khi mổ khám heo bệnh thấy có nhiều tổn thương trên các cơ quan nội tạng như ruột sưng, dạ dày loét, sưng gan, phổi viêm và nhục hóa…

b. Thể viêm da, viêm thận.

          Biểu hiện chủ yếu của thể này là heo xuất hiện nhiều vết loét với kích thước khác nhau trên vùng da toàn thân → sau một thời gian, vết loét khô lại và hình thành vảy. Trong một số trường hợp heo nái bị sảy thai.

           Khi mổ khám heo bệnh thấy tổn thương trên thận: Thận sưng (dẫn đến hai đầu quả thận không cân đối) viêm, nhạt màu, có xuất huyết trên bề mặt. Trong một số trường hợp bề mặt thận xuất hiện nhiều điểm màu trắng.

  1. Những thiệt hại do bệnh Circo trên heo (PCV2) gây ra.

         Bệnh Circo có tỷ lệ nhiễm rất cao, gần 100%, nghĩa là hầu hết mọi con heo đều có mang mầm bệnh trong cơ thể.

Tuy nhiên không phải những heo nào mang mầm bệnh Circo cũng đều biểu hiện triệu chứng bệnh tích. Tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau (cơ địa, giống, môi trường, dinh dưỡng…) mà số heo bệnh có thể chiếm từ 3-50%.

Bệnh có tỷ lệ chết của bệnh Circo không cao. Vậy tại sao chúng ta lại nói bệnh do PCV2 là bệnh nguy hiểm và gây ra thiệt hại lớn về kinh tế?

Thứ nhất, vì virus gây bệnh Circo PCV2 có khả năng tấn công thẳng vào hệ thống miễn dịch và làm suy yếu hệ thống đó đồng thời mở đường cho các mầm bệnh khác xâm nhập và tấn công vào cơ thể. Như vậy, thiệt hại kinh tế ở đây không chỉ đơn thuần là thiệt hại do PCV2 gây ra mà còn do cả các bệnh kế phát.

       Thứ hai, đa phần những heo bị bệnh Circo do PCV2 sẽ không chết ngay mà chúng chỉ còi cọc, chậm lớn. Số heo này hàng ngày vẫn tiêu tốn một lượng thức ăn nhất định nhưng tăng trọng thì không thay đổi nhiều. Điều này là nguyên nhân chính dẫn đến năng suất chăn nuôi giảm, lợi nhuận thu được cũng vì đó mà giảm theo.

  1. Kiểm soát dịch bệnh.

a. Kiểm soát mầm bệnh Circo trên heo 

– Trước hết nên loại bỏ ngay những con còi cọc ra khỏi đàn càng sớm càng tốt.

– Bệnh không có thuốc đặc trị nên quan trọng nhất vẫn là phòng bệnh cẩn thận.

b. Chăm sóc tốt Heo mắc bệnh Circo trên heo

– Chăm sóc heo thật tốt ngay từ khi vừa mới sinh ra như: cho bú sữa đầu càng sớm, càng

nhiều càng tốt, úm heo con đúng kỹ thuật, bấm răng và cắt đuôi đúng, tập ăn sớm…

– Hạn chế ghép heo và chuyển đàn để giảm sự tiếp xúc giữa các đàn với nhau.

–  Quản lý tốt nhiệt độ và thông thoáng trong chuồng nuôi.

– Thực hiện nguyên tắc cùng vào cùng ra, mật độ nuôi phù hợp. Loại thải những con ốm yếu và ủ rũ.

c. Kiểm soát các mầm bệnh kết hợp

– Tiêm phòng đầy đủ, đúng thời điểm các mầm bệnh thường ghép, kế phát cùng với Circo (PCV) như bệnh tai xanh (PRRS), suyễn heo, cúm, tụ huyết trùng, viêm phổi màng phổi (APP), liên cầu khuẩn.

– Dùng kháng sinh và thuốc kháng viêm để điều trị các bệnh vi khuẩn kế phát.

* Tổng thể: cần

– Hạn chế tiếp xúc giữa heo – heo.

– Giảm các nguyên nhân gây stress

– Quản lý vệ sinh, chăm sóc tốt.